Sokrates sam siebie porównał do bąka, który gryzie Ateńczyków, by obudzić ich z marazmu. Został za to to skazany na śmierć, ale potomni znacznie bardziej docenili jego metodę rozważań.
W epoce Sokratesa (ok. 470-399 p.n.e.) dużą popularnością cieszyli się w Atenach sofiści. Byli to wędrowni nauczyciele, którzy w zamian za pieniądze uczyli retoryki, znajomości prawa i innej wiedzy potrzebnej w życiu politycznym. Były to czasy, gdy w Atenach panowała radykalna demokracja i dosłownie każdy, kto potrafił porwać za sobą tłumy na zgromadzeniu mógł zostać wpływowym politykiem. Brzmi niczym świat social mediów, prawda?
Sofiści uważali umiejętność zdobywania i utrzymywania władzy za cnotę. Określenie to w języku greckim (arete) miało inne znaczenie niż obecnie. Cnota była po prostu doskonałością w pewnej umiejętności, można więc było powiedzieć, że istniała „cnota szewca” albo „cnota kowala”. Jednak ten pogląd obcy był Sokratesowi. Ten wybitny filozof uważał, że cnota jest jedna, jest nią znajomość prawdziwego dobra. To co proponowali sofiści to jego zdaniem czysta umiejętność praktyczna (techne) natomiast prawdziwie dobre życie – tak dla człowieka, jak i dla państwa którym taki człowiek rządzi – może przynieść jedynie dotarcie do prawdziwej wiedzy (episteme).
Najsłynniejszym powiedzeniem Sokratesa było „Wiem, że nic nie wiem”. Filozof autentycznie w to wierzył. Uważał, że uświadomienie sobie własnej niewiedzy jest pierwszym krokiem do poznania prawdy. Odrzucał sofistyczny podział na nauczycieli i uczniów. Chodził po ateńskim rynku i zaczepiał różne osoby nie po to, by przekazać im swoją wiedzę, ale by wspólnie ja zdobyć.
Podstawą metody sokratycznej był dialog między dwiema osobami. Jedna z nich (w naszym wypadku Sokrates) zaczynała od ogólnego pytania na jakiś temat. Przykładowo, w jednej sytuacji filozof pytał się, czy jest moralnie słuszne uciekanie się do podstępu? Gdy słyszał od swego rozmówcy dosyć oczywistą odpowiedź, że nie, zadawał dalsze pytania. W tym przypadku takim pytaniem było, czy uciekanie się do podstępu by zabrać załamanemu przyjacielowi miecz, zanim ten zrobi sobie lub komuś coś złego jest moralnie słuszne. Takie dopytywanie powodowało, że rozmówca powoli sam zaczął powątpiewać w to co mówił. Lub też denerwował się na Sokratesa i przerywał rozmowę. Cóż, filozof nie mówi tego jednoznacznie, ale nie wierzył raczej, by każdy był zdolny odrzucić pozorne mniemania (doxa) i poznać prawdę (aletheia).
Sokrates swoją metodę dochodzenia do wiedzy nazywał ironią. Po grecku słowo to oznacza dosłownie „maskowanie”. Sokrates udawał, że zgadza się z rozmówcą i chce się od niego więcej dowiedzieć, maskując tym samym swoje zamiary. Te zaś polegały na tym, by wykazać przez takie podchwytliwe pytania, że to co twierdzi rozmówca nie jest prawdą. Filozof bowiem nie tylko „wiedział, że nic nie wie”, ale chciał też, by swoją niewiedzę uświadomili sobie inni. Ta część metody nazywa się elenktyczną, czyli dosłownie „zbijającą” argumenty rozmówcy.
Sokrates zakładał, że po zbiciu niesłusznych przekonań można podjąć już wysiłek pozytywny. Ten nazywał metodą mejeutyczną, czyli „położniczą”. Filozof uważał bowiem, że on sam nie jest w stanie przekazać nikomu wiedzy (bo przecież nic nie wie!) jednak może pomóc w samodzielnym do niej dotarciu, podobnie jak położna co prawda sama nie urodzi dziecka, lecz może pomóc przy porodzie ciężarnej.
Podważanie jakiegoś stanowiska jest przydatne nie tylko przy starożytnych rozważaniach na temat moralności. Do dziś metoda sokratyczna jest stosowana w psychoterapii, gdzie pomaga w podważeniu błędnych przekonań pacjenta oraz w niektórych szkołach, gdzie nauczyciel występuje tylko w charakterze moderatora. Czy to w życiu prywatnym czy w firmie roztrząsanie dowolnego problemu w formie dialogu z drugą osobą, gdzie jedna osoba gra rolę „gryzącego bąka” jest świetnym sposobem by wyjść z własnej bańki poznawczej i spojrzeć z dystansu na pomysły, które wydają nam się oczywiste.
Rafał Urbanowicz
Autor bloga Filozofia dla Januszy - jednego z najpopularniejszych w Polsce blogów na temat filozofii.
Follow
Lubię to!
17
SALESmanago o platforma Customer Engagement, zaprojektowana dla efektywnych i głodnych sukcesu zespołów marketingowych w eCommerce. Dla marketerów, którzy pragną być zaufanymi partnerami dla swoich CEO. Z naszego rozwiązania korzysta ponad 2000 biznesów online średniej wielkości w 50 krajach oraz liczne globalne marki takie jak Starbucks, Vodafone, Lacoste, New Balance czy Victoria's Secret.
SALESmanago zapewnia maksymalizację wzrostu przychodów oraz poprawy wskaźników KPI dla eCommerce wykorzystując trzy zasady: (1) Customer Intimacy, aby stworzyć autentyczne relacje z klientami w oparciu o dane Zero- i First-Party, (2) Precision Execution, aby zapewnić doskonałe omnichannelowe doświadczenie klienta dzięki hiper-personalizacji oraz (3) Growth Intelligence, która łączy wskazówki opracowane przez specjalistów oraz AI, umożliwiając pragmatyczne i szybkie podejmowanie decyzji w celu maksymalizacji efektu.
Czytaj więcej na:
www.salesmanago.pl
Jako Twój zaufany partner, czujemy się odpowiedzialni za Twoje bezpieczeństwo prawne i rozwój. Nieustannie monitorujemy zmiany w przepisach, dlatego proaktywnie aktualizujemy nasze Ogólne Warunki Umów (OWU), aby zapewnić jej zgodność z nowym unijnym Akt w sprawie danych. Celem tych aktualizacji jest wzmocnienie Twoich praw, co przekłada się na większą elastyczność i kontrolę […]
Monnari, uznana polska marka odzieżowa z 25-letnią tradycją, jest ceniona za swój unikalny design, tworzony specjalnie z myślą o polskim rynku mody kobiecej. Łącząc tradycję z nowoczesnością, Monnari oferuje ponadczasowe, wszechstronne kolekcje, przywiązując szczególną wagę do detali w swoich projektach. By móc odpowiadać na potrzeby konsumentów, Monnari prowadzi rozbudowaną sieć sprzedaży, obejmującą sklepy […]
SALESmanago wyznacza nowy standard angażowania klientów, stając się pierwszą platformą, która w pełni integruje pozyskiwanie klientów, zarządzanie ich danymi, automatyzację marketingu, komunikację wielokanałową i obsługę klienta. Europejskie marki eCommerce średniej wielkości mogą teraz zwiększać swoje przychody, monetyzując spersonalizowane interakcje na każdym etapie ścieżki zakupowej. Kraków, Polska, 24 lipca 2025 – SALESmanago, wiodąca […]
Inteligentniejsze i szybsze narzędzia komunikacyjne eliminują bariery w realizacji działań, umożliwiają marketing konwersacyjny i zapewniają natychmiastową personalizację we wszystkich kanałach kontaktu z klientem. Kraków, Polska; 15 lipca 2025 – SALESmanago, wiodąca europejska Platforma Customer Engagement, ogłosiła serię strategicznych zmian produktowych skoncentrowanych na wsparciu marketerów w szybszej, efektywniejszej i pewniejszej pracy. Celem […]
Badanie przeprowadzone wśród europejskich marek e-commerce wskazuje na wyzwania technologiczne wynikające z ewolucji oczekiwań i zachowań konsumentów. Kraków, 20 maja 2025 r.: Nadchodzi kres SEO w tradycyjnej odsłonie – tak wynika z najnowszego badania przeprowadzonego przez SALESmanago, czołową europejską platformę zarządzania zaangażowaniem klientów. Aż 73% marketerów w sektorze e-commerce i […]
Z ostatniego badania SALESmanago wynika, że dziś sukces w marketingu warunkuje sztuczna inteligencja – mimo to problemy narastają z uwagi na cięcia kadrowe i coraz większą presję Kraków, 3 kwietnia 2025 r. Z ostatniego badania SALESmanago, czołowej europejskiej platformy zarządzania zaangażowaniem klientów obsługującej ponad 3 tys. klientów, wynika, że marketerom w Europie […]
AI Sidekick usprawnia marketing e-commerce, zapewniając inteligentną automatyzację, większe zaangażowanie klientów i dużą elastyczność Kraków, 12 marca 2025 r. SALESmanago – czołowa europejska platforma zarządzania zaangażowaniem klientów obsługująca ponad 3 tys. firm – poinformowała dziś o rozszerzeniu funkcji AI Sidekick – spersonalizowanej warstwy AI zaprojektowanej z myślą o większej wydajności w e-commerce, […]
O kliencie: Jubiler Schubert – Tradycja i Nowoczesność Jubiler Schubert to marka o bogatej historii sięgającej XIX-wiecznego Wiednia. Założona przez Sykstusa Schuberta pracownia złotnicza dała początek rodzinnej tradycji, kontynuowanej dziś przez Sebastiana Schuberta. Firma, specjalizująca się w wytwarzaniu i sprzedaży wysokiej jakości biżuterii, stała się jedną z największych sieci jubilerskich w Polsce. […]
Nowe inteligentne narzędzie powstało z potrzeby większej personalizacji, dzięki której zespoły e-commerce mogłyby tworzyć indywidualne doświadczenia klientów Jak pokazują wyniki z okresu wyprzedaży Black Friday, stosowanie technik personalizacji przyniosło sprzedawcom 19% więcej interakcji Kraków, 15 stycznia 2025 r.: SALESmanago – czołowa europejska platforma zarządzania zaangażowaniem klientów obsługująca ponad 3 tys. klientów – […]
Współpraca stanowi kolejny krok – po niedawnym przejęciu Leadoo – w rozwoju platformy zarządzania zaangażowaniem klientów w Europie. Kraków, 18 grudnia 2024 r.: SALESmanago, lider segmentu SaaS obsługujący ponad 3 tys. klientów, nawiązał strategiczną współpracę z PrestaShop – jedną z najpopularniejszych platform eCommerce w Europie, która wspiera ponad 300 tys. firm w […]